Litwa

Litwa, państwo we wschodniej Europie, nad Morzem Bałtyckim
Nazwy: litew. Lietuva, Republika Litewska, litew. Lietuvos Respublika
Powierzchnia: 65,3 tys. km2
Granice: Łotwa (453 km), Białoruś (502 km), Polska (104 km), Rosja (227 km, obwód kaliningradzki)
Ludność państwa: 3 mln mieszkańców (2013)
Gęstość zaludnienia: 45,4 os/km2 (2013)
Języki: litewski
Podział administracyjny: 10 okręgów (apskritys’)
Stolice: Wilno
Waluty: euro (EUR) = 100 cent
Święta państwowe: 16 II — Dzień Odrodzenia Państwa Litewskiego (1918)
Organizacje międzynarodowe: Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Międzynarodowa Organizacja Pracy, , Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Międzynarodowy Trybunał Karny, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Organizacja Narodów Zjednoczonych, Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego, Rada Europy, Światowa Organizacja Handlu, Unia Europejska
Oficjalne strony WWW: www3.lrs.lt (serwis internetowy Parlamentu), www.lrv.lt (serwis internetowy rządu Litwy), www.president.lt (serwis internetowy prezydenta Litwy)
Strefa czasowa: GMT +2
Samochodowy znak rejestracyjny: LT
Domena internetowa: .lt
Prefiks telefoniczny: 370
Znak lotniczy: LY

Więcej na stronie PWN:

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Litwa;4169087.html

Litwa

państwo w Europie Wschodniej

Litwa, Republika Litewska (lit. Lietuva [ˈliɛtʊvaː], Lietuvos Respublika) – państwo w Europie, jeden z krajów bałtyckich, członek Unii Europejskiej i NATO; graniczy od zachodu z Rosją (obwodem kaliningradzkim), od południowego zachodu z Polską, od wschodu z Białorusią, od północy z Łotwą.

Pierwsza wzmianka o Litwie pochodzi z 14 lutego 1009, jednak państwo litewskie powstało dopiero w XIII wieku. Królestwo Litwy – średniowieczne państwo litewskie istniejące w latach 1251–1263; jedynym królem był Mendog. W XV wieku ówczesne Wielkie Księstwo Litewskie, po zajęciu ziem księstw Rusi Kijowskiej, było największym terytorialnie państwem w Europie. W wyniku unii w Krewie (1385) weszło w związki z Królestwem Polskim (Koroną), które przerodziły się w 1569 w trwałą unię realną (unia lubelska), zaś Wielkie Księstwo Litewskie weszło w skład Rzeczypospolitej jako jeden z jej dwu członów. Po III rozbiorze Rzeczypospolitej (1795) Litwa do 1918 wchodziła w skład Imperium Rosyjskiego. 16 lutego 1918 aktem niepodległości Litwy Taryba proklamowała Królestwo Litwy, zależne od Cesarstwa Niemieckiego. 2 listopada 1918 powstała niepodległa Republika Litewska, okupowana w czerwcu 1940 przez Armię Czerwoną, zaś w sierpniu 1940 anektowana przez ZSRR jako Litewska SRR. 11 marca 1990 Litwa ogłosiła deklarację niepodległości. Od 1 maja 2004 jest członkiem Unii Europejskiej.

Więcej na stronie Wikipedia.org

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Litwa

Na stronie YouTube.com

https://m.youtube.com/results?search_query=Litwa

Wilno

stolica Litwy

Wilno (lit. Vilnius wymowa i, biał. Вільня, Вільнюс, ros. Вильнюс, Вильна, łot. Viļņa, niem. Wilna, jid. ווילנע = Wilne, hebr. וילנה = Wilna, łac. Vilna) – stolica Litwy, stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Miejsce obrad Sejmów Wielkiego Księstwa Litewskiego[2]. Wilno po unii lubelskiej nie utrzymało formalnych funkcji stolicy Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Miejsce obrad sejmików ziemskich powiatu wileńskiego od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku, od 1920 do 1922 jako stolica Litwy Środkowej, w latach 1922–1939 w granicach II RP (jako stolica województwa wileńskiego), na Pojezierzu Wileńskim, nad Wilią, u ujścia Wilejki. Liczba ludności miasta w 2020 roku wyniosła 545 tys. mieszkańców, wraz z aglomeracją ok. 820 tys.

Największe pod względem powierzchni miasto w krajach bałtyckich, duży ośrodek gospodarczy, finansowy, przemysłowy oraz węzeł komunikacyjny (kolejowy i drogowy, port lotniczy, ośrodek kulturalny i naukowy; 8 uniwersytetów, w tym Uniwersytet Wileński (1579); cenny zespół obiektów zabytkowych wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1994.

Wielki ośrodek religijny; ponad 40 kościołów rzymskokatolickich, w tym: sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej, sanktuarium Miłosierdzia Bożego, Bazylika archikatedralna, a także ok. 20 cerkwi prawosławnych, kościoły protestanckie, 3 synagogi żydowskie, kienesa karaimska, cerkiew staroobrzędowców i meczet (obecnie nieistniejący).

Wilno jest głównym ośrodkiem polskiej kultury i nauki na Litwie, działają tam m.in. Polskie Studio Teatralne w Wilnie (1960), Polski Teatr w Wilnie (1963), Fundacja Kultury Polskiej na Litwie im. Józefa Montwiłła (1989), Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy (1989), Związek Harcerstwa Polskiego na Litwie (1989), Związek Polaków na Litwie (1990), Uniwersytet Polski w Wilnie (1998), Dom Kultury Polskiej w Wilnie (2001), Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie Uniwersytetu w Białymstoku (2007), odbywają się Wileńskie Spotkania Teatralne Sceny Polskiej (2004). W Wilnie siedzibę ma także Akcja Wyborcza Polaków na Litwie (AWPL).

Siedziba władz rejonu miejskiego Wilno, w skład której wchodzą gminy tworzące miasto, oraz rejonu wileńskiego, otaczającego miasto.

Więcej na stronie Wikipedia.org

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Wilno

Na stronie YouTube.com

https://m.youtube.com/results?search_query=Wilno